سفارش تبلیغ
صبا ویژن

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
آذر ماه 1390
2
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
من به همه مسئولین و دست اندرکاران سفارش می کنم که به هر شکل ممکن
وسایل ارتقای اخلاقی و اعتقادی و علمی و هنری جوانان را فراهم سازید و آنان را
تا مرز رسیدن به بهترین ارزشها و نوآوریها همراهی کنید و روح استقلال و خود
کفایی را در آنان زنده نگهدارید.
صیحفه امام. ج 21 ص 96
3
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
• ما در آموزش و پرورش احتیاج به تحول داریم.
• آموزش و پرورش کنونی کشور ما، ساخته و پرداخته فکرما وبرنامه های ما وفلسفه
ما نیست، بنای کار بر آن فلسفه ای نبود که ما امروز دنبال آن هستیم.
• تحول یک کلمه است. لکن در پشت این وجود لفظی، در پشت این کلمه، یک
دنیا کار نهفته است .
• بهترین و برجسته ترین فکر ها باید بنشینند برای آموزش و پرورش طراحی
کنند باید فلسفه آموزش و پرورش اسلامی واضح باشد و بر اساس این فلسفه افق
آینده آموزش و پرورش کشور روشن باشد معلوم باشد ما دنبال چه هستیم و
کجا می خواهیم برویم و بر اساس آن خط کشی بشود، برنامه ریزی بشود و راهها
مشخص بشود. ما به این احتیاج داریم ،آموزش و پرورش باید از روز مرگی بیرون
بیاید. این اساس حرف است.
4
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
وزارت آموزش و پرورش
شورای عالی آموزش و پرورش
مصوبه «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش » که در جلسات 681 ، 682 ، 683 ، 684 ،
685 ، 686 ، 687 ، 688 ، 690 ، 691 ، 692 ، 694 ، 695 ، 696 و 697 مورخ 12 / 11 / 89 ،
89/11/26 ، 89/12/3 ، 89/12/10 ، 89/12/17 ، 90/1/23 ، 90/2/6 ، 90/2/20 ، 90/3/31 ،
90/4/14 ، 90/4/21 ، 90/5/4 ، 90/6/15 ، 90/6/22 و 5/ 7/ 90 شورای عالی انقلاب فرهنگی به
تصویب نهایی رسیده است، به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ می شود:
5
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
مقدمه
تحقق ارز شهاو آرما نهای متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش هم هجانبه در تمام ابعاد فرهنگی، علمی، اجتماعی و
اقتصادی است. احراز عرصه تعلیم و تربیتا ز مه مترین زیرساخ تهای تعالی پیشرفت همه جانبه کشور و ابزار جدی
برای ارتقاء سرمایه انسانی شایسته کشور در عرص ههای مختلف است. به این ترتیب تحقق آرما نهای متعالی انقلاب
اسلامی ایران مانند احیای تمدن عظیم اسلامی، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان مل تها و کسب آمادگی برای
برقراری عدالت و معنویت در جهان در گرو تربیت انسا نهای عالم،متقی وآزاده و اخلاقی است. تعلیم و تربیتی که
تحقق بخش حیات طیبه، جامعه عدل جهانی و تمدن اسلامی ایرانی باشد در پرتو چنین سرمایه انسانی متعالی است
که جامعه بشری آمادگی تحقق حکومت جهانیا نسان کامل را یافته و در سایه چنین حکومتی ظرفیت وا ستعدادهای
بشر به شکوفایی و کمال خواهد رسید.
تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه راهی است که در آن نحوه طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح
ملی و الزامات در این مسیر به صورت شفاف و دقیق مشخص شده باشد. در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و
پرورش کوشش شده است تا با الهام گیری از اسناد بالادستی و بهر هگیری از ارز شهای بنیادین آنها و توجه به اهداف
راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چش مانداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404 هجری شمسی تبیین شود.
تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرما نهای بلند نظام اسلامی باید معطوف به چش ماندازی باشد که
در افق روشن 1404 ، ترسی مگر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی
اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و مؤثر در عرصه روابط بی نالمللی است.
هر چند در سه دهه گذشته تلاشهای وافر و قابل تقدیری از سوی مسئولان و دس تاندرکاران نظام تعلیم و تربیت
برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمد که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز بر جای گذاشته است؛
لیکن هنوز آموزش و پرورش با چال شهای جدی روبرو است و برونداد آن در طراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخگوی
تحولات محیطی و نیازهای جامعه نم یباشد.ا ز این رو تأکیدات حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت
تحول بنیادی در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی – ایرانی و تدوین الگویی اسلامی – ایرانی
برای تحول و پرهیزا ز الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون رفتا ز چال شهای نظام آموزشی کشور
م یباشد.
خوشبختانهب ا درک ضرورت وا همیتا ینا مر و در پاسخب هن دای هوشمندانه رهبری معظما نقلابا سلامی)م دظل هالعالی(،
طرح تدوین سندتحول بنیادین آموزش و پرورش به مثابه سند تحول راهبردی نظام آموزش و پرورش در افق
چش مانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و سرانجام پس
از شک لگیری حلق ههای کارشناسی – پژوهشی با مشارکت صاح بنظران حوزوی و دانشگاهی و مدیران و کارشناسان
مجرب آموزش و پرورش و سایردستگا ههای ذیربط، ضمن پایبندی به دیدگا ههای حضرت امام خمینی)ره( و نظرات
مقام معظم رهبری درباره تحول بنیادین نظام آموزشی و همسو با اسناد فرادستی،ا ز جمله سند چش مانداز بیست ساله
کشور، سند مذکور تدوین و به تصویب این شورا رسید.
دکتر محمدرضا مخبردزفولی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
دکتر حمیدرضا حاجی بابایی
وزیر آموزش و پرورش
6
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
موضوع: سند راهبردی تحول نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران
مبانی نظری سند ملی آموزش و پرورش شامل فلسفه تعلیم وتربیت درجمهوری اسلامی ایران،
فلسفه تعلیم و تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران و رهنامه نظام تعلیم و تربیت
رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران در جلسه 826 شورای عالی آموزش و پرورش مورخ
89/5/2 تایید کلی شد و مبنای تمامی سیاست گذاری ها، برنامه ریز یها و تولید اسناد تحولی
در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران است.
7
« -1 نهادی است اجتماعی و فرهنگی و سازمان یافته که، به عنوان مهم ترین عامل انتقال،بسط واعتلاء فرهنگ در جامعه اسلامی ایران ، مسئولیت آماده سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
دانش آموزان جهت تحقق مرتبه ای از حیات طیبه در همه ابعاد را برعهده دارد که تحصیل آن مرتبه برای عموم افراد جامعه لازم یا شایسته باشد . دستیابی به این
مرتبه از آمادگی جهت تکوین وتعالی پیوسته هویت دانش آموزان )با تاکید بر وجوه مشترک انسانی، اسلامی وایرانی( ضمن ملاحظه ویژگی های فردی و غیر
مشترک ونیز در راستای شکل گیری واعتلای مداوم جامعه اسلامی مستلزم آن است که تربیت یافتگان این نظام شایستگی های لازم جهت درک واصلاح مداوم
موقعیت خود ودیگران را براساس نظام معیار اسلامی کسب نمایند. »
فصل اول
بیانیه ارزش ها
گزاره های ارزشی مندرج در بیانیه ی ارزش ها، باید ها و نباید هایی اساسی است که لازم است
تمام اجزا و مؤلفه های نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی 1 هماهنگ با آ نها بوده و همه ی
سیاس تگذاران و کارگزاران نظام ملتزم و پای بند به آن ها باشند
این ارزش ها بر اساس آموز ههای قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم )ص( وحضرات اهل بیت
) علیهم السلام(، قانون اساسی جمهوری اسلام یایران، رهنمود های رهبر کبیر انقلاب اسلامی
حضرت امام خمینی )ره( و مقام معظم رهبری و سند چشم انداز بیست ساله و نقشه جامع
علمی کشور و سیاست های کلی تحول نظام آموزشی تهیه و تدوین شده است و با مبانی نظری
تحول بنیادین آموزش و پرورش )شامل فلسفه ی تعلیم و تربیت، فلسفه ی تعلیم و تربیت
رسمی عمومی و رهنامه ی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران(
سازگار و مستند به مضامین مندرج در آن ها می باشد
گزاره های ارزشی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی عبارتند از :
-1 آموزه های قرآن کریم، نقش معنوی، اسوه ای، هدایتی و تربیتی پیامبر اکرم )ص( و حضرت
فاطمه زهرا )سلام الله علیها( و ائمه معصومین )علیهم السلام( به ویژه امام زمان )عج( و ولایت
مداری در تمام ساحت ها برای تحقق جامعه عدل جهانی )جامعه مهدوی(
تبصره: اقلیت های مذهبی مصرح در قانون اساسی بر اساس قوانین موضوعه اقدام خواهند کرد
-2 آموزه های بنیادین مهدویت و انتظار که رمز هویت اسلام ناب و عامل حیات و بقای آن
درعصر غیبت است، به عنوان مهمترین رسالت منتظران در عصر غیبت
-3 میراث نظری و عملی حضرت امام خمینی )ره(، تعمیق علاقه و پیوند با انقلاب اسلامی،
قانون اساسی و ولایت فقیه
8
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
-4 فرآیند تعلیم و تربیت 2 در تمام ساحت ها 3 شامل تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی،
تعلیم و تربیت اجتماعی و سیاسی، تعلیم و تربیت زیستی و بدنی، تعلیم و تربیت زیباشناختی
و هنری، تعلیم و تربیت اقتصادی و حرفه ای، تعلیم و تربیت علمی و فناورانه منطبق بر نظام
معیار اسلامی 4 )مبانی و ارز شهای برگرفته از قرآن کریم، سنت حضرات معصومین )علیهم
السلام( و عقل( که تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی در آن محوریت دارد
-5 زمینه سازی کسب شایستگ یهای پایه 5 - با تأکید بر خصوصیات مشترک اسلام ی– ایرانی و
انقلابی، در راستای تکوین و تعالی پیوسته هویت 6 دانش آموزان در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی.
-6 هویت شناخت مدار و واقع نمایی و معنای گسترده، جامع و منسجم معرفت )وحیانی،
عقلانی ، نقلی و تجربی(
-7 نقش معلم )مربی( 7 به عنوان هدایت کننده و اسوه ای امین و بصیر در فرآیند تعلیم و
تربیت و موثرترین عنصر در تحقق ماموری تهای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
-8 بصیرت و تعالی در زمین ههای گوناگون عبادی – اخلاقی، اعتقادی، سیاسی اجتماعی فرهنگی
-9 کرامت ذاتی و اکتسابی انسان و کسب فضایل اخلاقی از جمله: ایمان ،تقوا،تولی و تبری،
عمل صالح، خودباوری، روحیه مجاهدت، ظلم ستیزی، علم، حکمت، عفت، شجاعت، عدالت،
صداقت، ایثاروفداکاری
-10 سلامت جسمانی، نشاط و تقویت اراده
-11 تکوین و تعالی جنب ههای انسانی هویت دانش آموزان برای تقویت روابط حق محور،
عدالت گستر و مهرورزانه با همه انسان ها در سراسر جهان
-12 منزلت علم نافع، هدایت گر و توانمندساز و مقام و جایگاه عالم و معلم
-13 پرورش ،ارتقاء و تعمیق انواع و مراتب عقلانیت در همه ساح تهای تعلیم وتربیت
-14 ارتقاءجایگاه و نقش تربیتی خانواده و مشارکت اثربخش آن با نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
-15 نقش تربیتی اماکن مذهبی، نهادهای مردمی، اجتماعی ورسانه ها
-2 تعلیم و تربیت عبارت است از: «فرایندی تعالی جویانه، تعاملی، تدریجی، کیپارچه ومبتنی بر نظام معیار اسلامی که به منظور هدایت افراد جامعه به سوی
آمادگی برای تحقق آگاهانه واختیاری مراتب حیات طیبه در همة ابعاد، زمینه های مناسب تکوین و تعالی پیوستة هویت ایشان را در راستای شکل گیری وپیشرفت
جامعه اسلامی فراهم می آورد. »
-3 ساحت های تعلیم و تربیت، همان ساحت های مندرج در فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران می باشد.
-4 نظام معیار اسلامی: مبانی و ارزش های مبتنی بردین اسلام ناب محمدی یا سازگار با آن، مشتمل برسلسله مراتبی از ارزشهاست که ناظر به همه ی ابعاد زندگی
انسان است، زیرا دین اسلام به همه ی عرصه های امور اجتماعی و فردی، دنیوی و اخروی، مادی و معنوی زندگی بشر پرداخته است ) نفی سکولاریسم ( هر
چند نسبت به پاره ای از این عرصه ها، به عرضه کلیات اکتفا و نسبت به بخشی دیگر ، جزئیات را نیز ذکر کرده است .
-5 شایستگی های پایه : مجموعه ای ترکیبی از صفات و توانمندی های فردی و جمعی ناظر به همه ی جنبه های هویت )عقلانی، عاطفی، ارادی و عملی ( و نیز
تمام مولفه های جامعه بر اساس نظام معیار اسلامی است ،که متربیان برای دست یابی به مراتب حیات طیبه جهت درک موقعیت خود و دیگران و عمل فردی و
جمعی برای بهبود مستمر آن،باید این گونه صفات و توانمندی ها را «کسب »کنند.
-6 هویت : برآیند مجموعهای از بینشها، باورها،گرایشها، اعمال و صفات آدمی است. از اینرو، نه تنها امری ثابت و از پیش تعیین شده نیست، بلکه حاصل تلاش
و توفیق شخص و تا حدودی متأثر از شرایط اجتماعی است. انسان، موجودی است که می تواند با تکیه بر فطرت و استعدادهای طبیعی خود و با استفاده از نیروی
عقل و اختیار و ارادهی خویش، به معرفت دست یابد. معرفت ایجاد شده میتواند زمینه ی میل و گرایش را در او فراهم سازد. بینش و گرایش درونی، زمینه باور
)ایمان ( و تکوین اراده )تصمیم معطوف به عمل (را در وی فراهم می آورد و با عمل و تکرار آن، به تدریج هویتش شکل می گیرد. همین امور نیز، در هر گونه
تحول هویت – پس از تکوین اولیه ی آن نقش آفرین است .
-7 در این سند واژه «معلم » و « مربی » مترادف هم بکار رفته است و به فردی اطلاق می شود که رسالت خطیر تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و تربیت
رسمی عمومی بر عهده دارد.
9
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
-16 عدالت تربیتی در ابعاد کم ی،همگانی و الزامی و عدالت کیفی با رعایت تفاو تهای فردی،
جنسیتی ، فرهنگی و جغرافیایی
-17 جایگاه و نقش تعلیم و تربیتی نهاد رسانه و فناوری های ارتباطی و بهره گیری هوشمندانه
از آن و مواجهه فعال و آگاهانه جهت پیشگیری وکنترل آثار و پیامدهای نامطلوب آن
-18 توجه توأمان به منافع و مصالح فردی و اجتماعی در چارچوب منافع و مصالح ملی
-19 صیانت از وحدت ملی و انسجام اجتماعی با محوریت هویت مشترک اسلامی- ایرانی
-20 وطن دوستی و افتخار به ارزشهای اصیل و ماندگار اسلامی _ ایرانی و اهتمام به برپایی
جامعه مهدوی
-21 تقویت گرایش به زبان و ادبیات فارسی به عنوان زبان مشترک
-22 استمرار فرهنگ اسلامی- ایرانی از طریق ارزیابی آگاهانه آن وتعامل نقادانه با سایر
فرهنگ ها بر اساس نظام معیار اسلامی
-23 مسئولیت پذیری همه جانبه، مشارکت اجتماعی و داشتن روحیه جمعی و مهارت مورد
نیاز جامعه
-24 روحیه کارآفرینی ،کسب شایستگ یهای عام حرف های و مهارتی و هنری زمینه ساز کار مولدّ
-25 ارج نهادن به دستاورد های علم ی و تجربه های بشری در چارچوب نظام معیار اسلامی و
بسترسازی برای دستیابی به مرجعیت علمی جهان
-26 نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی به عنوان عامل اثرگذار اجتماعی و مولد نیروی انسانی
و سرمایه فرهنگی و معنوی جهت رشد و تعالی همه جانبه و پایدار و اعتلای فرهنگ عمومی
مبتنی بر نظام معیار اسلامی
-27 مدرسه به عنوان کانون تعلیم و تربیت رسمی عمومی و محل کسب تجرب ههای تربیتی
-28 تقویت شأن حاکمیتی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی در ابعاد سیاست گذاری، برنامه
ریزی، پشتیبانی و نظارت و ارزیابی ضمن مشارکت پذیری و کاهش تصدی گری غیر ضرور
در بعد اجرا با رعایت اصل عدالت
-29 آینده پژوهی و پایش تحولات موثر بر تعلیم و تربیت رسمی عمومی به منظور ایفای نقش
فعال در مواجهه با چالشهای پیش رو در عرصه های مختلف
-30 جامعیت، یکپارچگی و توجه متوازن به ساح تهای تعلیم و تربیت
10
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
فصل دوم
بیانیه ی مأموریت
وزارت آموزش و پرورش مهمترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی عمومی، متولی فرآیند تعلیم و
تربیت درهمه ساح تهای تعلیم و تربیت، قوام بخش فرهنگ عمومی و تعالی بخش جامعه
اسلامی 8 بر اساس نظام معیار اسلامی، با مشارکت خانواده ،نها دها وسازمانهای دولتی و غیر
دولتی است. این نهاد ماموریت دارد با تاکید بر شایستگی های پایه، زمینه دستیابی دانش
آموزان در سنین لازم التعلیم 9 طی 12 پایه )چهار دوره تحصیلی سه ساله( تحصیلی به
مراتبی از حیات طیبه 10 در ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی و جهانی را بصورت نظام مند،
همگانی، عادلانه و الزامی در ساختاری کارآمد و اثر بخش فراهم سازد. انجام این مهم نقش
زیر ساختی در نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی خواهد داشت
-8 جامعه اسلامی در نگرش اسلامی ، اجتماعی است که بر روی نمودن به خدا در حالت تسلیم ورضا استوار می شود نه برروابط نژادی ،خویشاوندی یا قبیله ای ویا
روابط انتفاعی وستمگرانه یا روابط قراردادی-که رو کیرد استخدامی داشته ومتکی بر منفعت های یک طرف یا دو طرف قرارداد می باشند ».در جامعه اسلامی که مظهر
تحقق بعد اجتماعی حیات طیبه به شمار می آید، «پیوندها خشونت آمیز)ناشی از ترس وتهدید وارعاب( یا انتفاعی )ناشی از سودگرایی واستثمار یا استخدام دیگران( نیست
بلکه ارتباط میان اعضای جامعه به ارزش های انسانی واخلاقی، معرفت، محبت واطاعت از خدا ) پیروی آگاهانه واختیاری از نظام معیار دینی( معطوف است. در چنین
جامعه ای روابط ظالمانه وتعصبات نژادپرستانه طرد می شود و برتوحید به عنوان اساس تکوین وگسترش روابط اجتماعی تاکید می گردد.
-9 سن تعلیم و تربیت رسمی 5سالگی است اما سن افراد لازم التعلیم )لازم التربیه( طبق قانون مشخص م یشود.
-10 وضع مطلوب زندگی بشر در همهی ابعاد و مراتب، بر اساس نظام معیار اسلامی) مبانی و ارزشهای مقبول دین الهی( است که تحقق آن باعث دستیابی به غایت
زندگی یعنی قربالی الله خواهد شد. اینگونه زندگانی مستلزم ارتباط آگاهانه و اختیاری با حقیقت هستی و تشدید رابطهی با او در همه شئون فردی و اجتماعی زندگی
است که باید بر اساس انتخاب و التزام آگاهانه و آزادانهی نظام معیار مناسب با دینِ اسلام باشد. بنابراین، یکی از مشخصات اصلی حیات طیبه، تکیه بر ارزش غایی
زندگی  قرب الی الله  و نظام معیار متناسب با آن یعنی مبانی و ارزشهای مقبولِ دینِ اسلام است. زیرا با توجه به لزوم پذیرش ربوبیت خداوند متعال، به عنوان یگانه رب
حقیقی جهان و انسان، این نظام معیار، جهت اساسی نحوهی تحقق حیات طیبه را در همه مراتب و ابعاد آن مشخص مینماید. لذا، انتخاب و التزام آگاهانه و آزادانهی نظام
معیارربوبی و انطباق همهی ابعاد زندگی با این نظام)تقوا(، وجه تمایز اساسی حیات طیبه از زندگی غیردینی )= سکولار( رایج محسوب میشود.که نقطة اوج و حقیقت
آن در جامعه جهانی مهدوی محقق می گردد.
11
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
فصل سوم
چشم انداز 11
نظام تعلیم و تربیت رسم ی عمومی در افق 1404 ، با اتکاء به قدرت لایزال الهی، مبتنی بر نظام
معیار اسلامی، فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی و قوام بخش آن ها و زمینه ساز جامعه جهانی
عدل مهدوی و برخوردار از توانمندی های تربیتی ممتاز در تراز جمهوری اسلامی ایران در
سطح منطقه، الهام بخش و دارای تعامل سازنده و موثر با نظام های تعلیم و تربیتی در سطح
جهان، توانمند در زمینه سازی برای شکوفایی فطرت و استعدادها و شکل گیری هویت
یکپارچه اسلامی،انقلابی - ایرانی دانش آموزان با توجه به هویت اختصاصی آنان؛ کارآمد، اثر
بخش، یادگیرنده، عدالت محور و مشارکت جو،برخوردار از مربیان ومدیران مومن آراسته به
فضائل اخلاق اسلامی عامل به عمل صالح، تعالی جو و تحول آفرین، انقلابی ، آینده نگر، عاقل،
متعهد، امین، بصیر، حق شناس
-11 چشم انداز معرف وضع مطلوب دست یافتنی است که با الهام از وضعیت آرمانی انعکاس یافته در رهنامه تعلیم و تربیت رسمی عموم یو تحت تاثیر چال شها ترسیم
شده است. استنادات این چشم انداز موید فرایندی است که به این تصویر از وضع مطلوب دست یافتنی معنا می بخشد. بنا برنظام نام? تدوین سند جامع تحول و نوسازی
نظام آموزشی)مصوب جلسه 64 مورخ 1/ 4/ 89 شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور ( چشم انداز اینگونه تعریف می شود:
چشم انداز نظام آموزشی اعلامیه جهت گیری نظام آموزشی و بیانگر هویت و آرمان آن است که تصویری از مقاصد آینده نظام آموزشی کشور در افق 1404 را ترسیم
می کند. این چشم انداز بر اساس اسناد بالادستی: قانون اساسی ، سیاست های کلی نظام، سند چشم انداز بیست ساله و فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران،
در افق 1404 ترسیم می شود .
12
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
برپایه ی این چشم انداز، مدرسه جلوه ای است از تحقق مراتب حیات طیبه، کانون عرضه ی
خدمات و فرصت های تعلیم و تربیتی، زمینه ساز درک و اصلاح موقعیت توسط دانش آموزان
و تکوین وتعالی پیوسته ی هویت آنان بر اساس نظام معیار اسلامی، در چارچوب فلسفه و
رهنامه ی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران که دارای ویژگی های
زیر است :
• تجلی بخش فرهنگ غنی اسلامی، انقلابی در روابط و مناسبات با خالق، جهان خلقت، خود
و دیگران « به ویژه تکلیف گرایی، مسئولیت پذیری، کرامت نفس، امانتداری، خودباوری،
کارآمدی، کارآفرینی، پرهیز از اسراف و وابستگی به دنیا، همدلی، احترام، اعتماد، وقت
شناسی، نظم، جدیت، ایثارگری، قانون گرایی، نقادی و نوآوری، استکبارستیزی، دفاع از
محرومان و مستضعفان و ارزشهای انقلاب اسلامی »
• نقطة اتکای دولت و ملت در رشد، تعالی و پیشرفت کشور و کانون تربیت محله
• برخوردار ازقدرت تصمیم گیری و برنامه ریزی در حوزه های عملیاتی در چارچوب سیاست های
محلی، منطق های و ملی
• نقش آفرین در انتخاب آگاهانه، عقلانی ، مسئولانه و اختیاری فرآیند زندگی فردی، خانوادگی
و اجتماعی دانش آموزان بر اساس نظام معیار اسلامی
• دارای ظرفیت پذیرش تفاو تهای فردی ، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاس خگوئی
به نیا زها، علائق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح وچارچوب نظام معیار اسلامی
• یادگیرنده، کمال جو، خواستار تعالی مستمر فرص تهای تربیتی، تسهیلک‌ننده ی هدایت،
یادگیری و تدارک بینند هی خودجوش ظرفیت های جدید در خدمت تعلیم و تربیت
• خود ارزیاب، مسئول و پاسخگو نسبت به نظارت و ارزیابی بیرونی
• تأمین کننده ی نیازهای فردی و اجتماعی و محیط اخلاقی، علمی، امن، سالم، با نشاط،
مهرورز و برخوردار از هویت جمعی
• برخوردار از مربیان دارای فضائل اخلاقی و شایستگی های حرفه ای با هویت یکپارچه توحیدی
بر اساس نظام معیار اسلامی
• مبتنی بر رویکرد مدیریتی نقد پذیر، مشارکت جو
• متکی بر ارکان تعلیم و تربیت و بهره مند از ظرفیت عوامل سهیم و موثر و مبتنی بر مشارکت
ذی نفعان با تاکید برمربیان، دانش آموزان و خانواده
• برخوردار از بهرة فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه های
یادگیری )شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات(
3-1 مدرسه در افق چشم انداز 1404
13
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
• دارای ظرفیت تصمیم سازی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
• دارای تعامل اثر بخش با مساجد و دیگر نها دها، مراکز مذهبی و کانو نهای محلی نظیر فرهنگ سرا،
کتابخان ههای عمومی و برخوردار از ارتباط مستمر و موثر با عالمان دینی، صاحبنظران و متخصصان
• دارای پیوند موثر با موضوعات و مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه ای و ملی با حضور
فعال درحیات اجتماعی
14
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
فصل چهارم
هدف های کلان
-1 تربیت انسانی موحد و مومن و معتقد به معاد و آشنا و متعهد به مسئولی تها و وظایف در
برابر خدا، خود، دیگران و طبیعت، حقیقت جو و عاقل ، عدالت خواه وصلح جو، ظلم ستیز،
جهادگر، شجاع و ایثارگر و وطن دوست ، مهرورز ، جمع گرا و جهانی اندیش، ولایت مدار و
منتظر و تلاشگر در جهت تحقق حکومت عدل جهانی، با اراده و امیدوار، خودباور و دارای عزت
نفس، امانتدار، دانا وتوانا ، پاکدامن و با حیاء، انتخابگر و آزاد منش، متعلق به اخلاق اسلامی ، خلاق
و کارآفرین و مقتصد و ماهر، سالم و بانشاط ،قانون مدار و نظم پذیرو آماده ی ورود به زندگی
شایسته فردی، خانوادگی و اجتماعی بر اساس نظام معیار اسلامی
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
فصل هفتم
چارچوب نهادی و نظام اجرایی تحول بنیادین آموزش و پرورش
برای تحقق اهداف و برنامه های سند ملی آموزش و پرورش در افق چشم انداز، سیاست گذاری،
برنامه ریزی و نظارت بر فرایند تحول بنیادین در دو سطح به شرح زیر صورت م یپذیرد :
سیاست گذاری و تصمیم گیری کلان و نیز ارزیابی و نظارت راهبردی فرایند تحول بنیادین نظام
تعلیم و تربیت رسمی عمومی بر پایه این سند بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی م یباشد




تاریخ : یکشنبه 91/8/7 | 9:44 عصر | نویسنده : داود بالا دستیان | نظر